Một số mẹo “không cấp tốc” cải thiện kỹ năng nói – IELTS Speaking
Trong bài viết này IELTS Planet xin chia sẻ một số cách để cải thiện kỹ năng nói cho bài thi IELTS Speaking. Những cách này dựa trên những kinh nghiệm học hỏi từ đâu đó trong sách, trên mạng và những kinh nghiệm cá nhân qua quá trình học và dạy IELTS. Mong là chúng sẽ hữu ích với các bạn nhé!
Có 1 tình trạng phổ biến hiện nay là nhiều bạn học tiếng Anh đã từ lâu, bây giờ không còn dùng nữa nên quên hết, hay vẫn học nhưng ít chú ý vì không phải chuyên ngành, đột ngột phải thi. Các bạn đặt quá nhiều niềm tin vào các trung tâm tiếng Anh với những khóa học cấp tốc và những quảng cáo rất hấp dẫn, đóng tiền rồi đi học đầy đủ, nhưng cuối cùng thì vẫn không được điểm như ý, hay học đi học lại mà vẫn thấy chẳng có gì thay đổi hay không đáng kể. Cái này về cơ bản là do mình xác định sai lầm từ đầu. Ngoại ngữ không giống Toán, Văn hay Lịch Sử, có thể dồn dập kiến thức trong 1 thời gian ngắn. Cũng giống 1 đứa bé học tiếng mẹ đẻ khi mới chào đời, cần 1 số tháng nhất định để tập nói và học từ vựng, chứ nếu mình cách ly nó khỏi môi trường 1 thời gian rồi sau đó vây quanh nó bởi bố mẹ ông bà họ hàng nói ngày đêm để bảo em bé đó học cấp tốc thì có được không?
Ngoại ngữ có 1 cái đặc trưng là mưa dầm thấm lâu, cần thường xuyên thực hành thì mới được. Không có phương thuốc thần kỳ nào cả. An ủi mình là chỉ cần 1 khóa cấp tốc là sẽ ổn thôi là tựu lừa dối bản thân, vài khóa cấp tốc lê la hêt trung tâm này đến trung tâm nọ, cấp tốc hóa ra là giảm tốc. Phải chấp nhận 1 thực tế là học từ gốc chứ không phải từ ngọn, chấp nhận chậm mà chắc, kiên nhẫn và không tham lam, ảo tưởng. Tất nhiên bạn cần người hướng dẫn, có thể là sách hoặc giáo viên, song những việc sau đây thì nên tự giác làm một cách thường xuyên:
- Nghe và đọc các tin tức bằng tiếng Anh
Ai cũng biết những mấy ai làm được. Mà kể cả có làm các bạn cũng thụ động lắm. Mình phải xác định là học về lâu dài, kiến thức dùng cho cả đời nên không thể làm qua loa cho có được. Chủ động tìm hiểu và nghe các tin tức thời sự nóng, thường xuyên theo dõi và cập nhật cùng 1 bản tin, phát triển sự hứng thú với tin tức. Cái này không chỉ tốt cho nghe, từ vựng, đọc, mà rất tốt cho tư duy.
Người Việt mình thi IELTS khó một điểm là đề IELTS toàn ở tầm vĩ mô kiểu kinh tế, chính trị giáo dục hay môi trường, trong khi đọc báo thì mình chỉ hay đọc tin hậu trường, tin showbiz :p (suy ra từ kinh nghiệm bản thân). Chính vì vậy mình không có kiến thức nền nào về những câu hỏi của người ta, nghe như kiểu vịt nghe sấm, không thể triển khai ý được.
Ví dụ nếu không biết toàn cầu hóa là gì thì sao trả lời được là mình có ủng hộ hay không? Toàn cầu hóa, nghe hoài mà có mấy bạn thực sự mất công tìm hiểu nó là cái gì, tác hại tác lợi như nào và thái độ của công chúng về nó là tiêu cực hay tích cực. Vậy, về mặt lâu dài, để trở thành những công dân toàn cầu thông thái, chúng ta cũng nên tìm hiểu thông tin về những cái đấy. Không cần chi tiết quá nhưng hiểu sơ vấn đề để có cái mà nói hay viết. Mình nhắc lại là cần chủ động phát triển sự hứng thú với những cái tin tức này nhé, cần chủ động phát triển niềm đam mê với tiếng Anh và sự đói khát kiến thức ^^ Cái này ai mà dạy được ^^
- Phát âm tiếng Anh một cách thường xuyên
Ở đây mình nhấn mạnh là phát âm chứ chưa phải nói nhé. Vì cách phát âm tiếng Việt và tiếng Anh hầu như không có điểm chung, nên nhiều bạn cảm thấy phát âm những chữ tiếng Anh chuẩn thật khó. Để giải quyết vấn đề này, nhiều bạn có thói quen “Việt hóa” những từ tiếng Anh, một cách vô thức hoặc có ý thức, nên mới xảy ra tình trạng chỉ người Việt nghe tiếng Anh của nhau mới hiểu. Các bạn hãy nhớ, dù nội dung nói có hay cỡ nào mà người ta không hiểu thì cũng lãng phí, giống như mình nghe người nước ngoài chỉ nói sai dấu một chút thôi đã không hiểu hoặc thấy rất buồn cười mặc dù trong đầu họ tưởng họ đang nói rất chuẩn.
Để phát ra 1 âm mà mình chưa phát bao giờ hiển nhiên là khó, nhưng bạn hoàn toàn có thể khắc phục được bằng cách làm quen dần dần, để lưỡi mềm ra và làm quen với âm. Hàng ngày các bạn dành 1 khoảng thời gian 15 hay 30 phút, đeo tai nghe nghe CNN hay bất cứ đoạn thu âm nào có giọng chuẩn và tốc độ không quá nhanh, tập phát âm theo họ. Họ nói gì nói lại theo ngay, không phải chờ hết câu hay hết đoạn. Nhắc lại ngay lập tức, kể cả những từ chưa biết. Cứ nhắc lại thật to những gì họ nói, mấy lần đầu không cần lời thoại, những ở những lần sau bạn có thể đọc lời thoại. Trong quá trình này, cũng đừng bắt bản thân làm gì khác (ví dụ như nhớ từ vựng mới) mà chỉ có mỗi 1 việc là nhại lại như cái máy. Học ngoại ngữ ai bắt chước giỏi là thành công thôi!
- Học trong vô thức
Giống như những đứa trẻ, chúng học tiếng mẹ đẻ không phải vì có ý thức chủ động học, không phải có giáo viên dạy phát âm hay ngữ pháp, không cần sách vở giáo trình. Trẻ con học bằng cách tiếp xúc và bắt chước trong vô thức, học mà không cần có ý thức là mình học. Bất lợi duy nhất của mấy bạn bây giờ là trót lớn rồi, không vô tư được như con nít. Tuy nhiên bạn vẫn có thể học trong vô thức bằng việc hằng ngày vây quanh mình bởi ngôn ngữ mà mình muốn học. Bạn nấy ăn, làm việc nhà, xem ti vi, nghe nhạc, xem phim, kể chuyện, tám…làm gì cũng có thể lồng tiếng Anh vào.
Bạn cũng có thể cứ bật bằng đĩa ti vi chương trình truyền hình thực tế bằng tiếng Anh lên, xem thì xem không xem thì thôi, để những âm đó trôi vào đầu mình một cacgs tự nhiên. Sẽ có lúc bạn tự hỏi bản thân “À, nó đang nói về cái gì vậy nhỉ?” hoặc “Tóm lại cuối cùng diễn biến chính là gì?”. Nên nhớ chúng ta cần đảo ngược quá trình: từ hiểu nghĩa từ rồi đoán ra nội dung sang hiều sơ nội dung và đoán ra từ. Bạn chỉ cần thưởng thức chương trình, không o ép bản thân – đó mới là cách học hiệu quả.Giờ mình có một bất lợi là trót lớn rồi, không được như bọn con nít. Nhưng vẫn có thể học trong vô thức bằng việc hàng ngày vây quanh mình bởi cái ngôn ngữ mà mình muốn học. Khi mình nấu ăn, làm việc nhà hay đọc sách, cứ bật băng đĩa đài hay TV lên, chọn những chương trình khác nhau như tin tức, phim, kể chuyện hay các show thực tế. Làm gì thì làm, cứ kệ, để lên, xem thì xem không thì thôi, để những cái âm đó nó trôi vào đầu mình 1 cách tựu nhiên, đôi khi tự hỏi bản thân à thế nó đang nói về cái gì, tóm lại diễn biến chính là gì? Mình cần đảo ngược quá trình: không phải biết từ rồi mới biết nó đang nói về cái gì, mà phải đoán nó đang nói về cái gì rồi mới biết từ. Mà không cần “phải” đâu, như mình nói ấy, cứ để mọi cái tự nhiên, không ép bản thân, cứ thưởng thức chương trình thôi. Chơi chính là học. Nên cần giải trí nhiều hơn bằng tiếng Anh. Đó mới là quy trình tự nhiên và hiệu quả nhưng không nhiều người áp dụng mà lại gò ép mình học nhiều quá vì mọi người có cảm khác học phải thế mới là học. Nhưng nếu không có nhiều thời gian thì cũng không áp dụng kiểu vô thức này được. Nhưng nếu còn lâu mới thi hay xác định “vì tương lai con em chúng ta” thì nên bắt đầu thực hành dần dần.
- Nói tiếng Anh thường xuyên
Chắc các bạn cũng nghe về nhiều câu lạc bộ tiếng Anh hay các cách kết bạn với người nước ngoài. Chỉ cần google câu lạc bộ tiếng Anh Hà Nội thì sẽ ra khá nhiều, tham gia thường xuyên cũng là 1 cách. Còn để tiếp xúc trực tiếp với người nước ngoài các bạn có thể tham gia các tổ chức NGO quốc tế như VPV (vpv.vn) hay SJ volunteer network, hay Hanoi Kids và còn rất nhiều tổ chức khác. Thường thì tham gia hoàn toàn miễn phí và mình được yêu cầu hỗ trợ các bạn nước ngoài làm vài hoạt động tình nguyện.Couchsurfing Hanoi cũng là một tổ chức rất khuyến khích sự giao lưu văn hóa, các bạn có thể add facebook và bắt đầu tham gia, thường CS Hanoi tổ chức gặp nhau 3 hay 4 lần 1 tuần chỉ để ăn uống, vui chơi, tạo điều kiện cho các bạn nước ngoài mới đến Việt Nam gặp người bản xứ là chúng ta :p Còn rất nhiều hoạt động hấp dẫn và thú vị mà chúng ta có thể tham gia cùng các bạn nước ngoài, nhưng để duy trì mối quan hệ lâu dài với các bạn ấy thì chúng ta nên tỏ ra thú vị 1 chút, cứ chăm chăm xài người ta chỉ để học tiếng Anh thì người ta cũng nhanh chán. Có thể cùng nhau đi chơi, đi ăn etc. Nói chung cứ làm nhiều là quen ý mà. Trên mạng cũng có 1 số nơi có thể học tiếng Anh, như các phòng chát. Phần mềm paltalk cũng khá hiệu quả, nó giống như kiểu yahoo mà đông vui hơn, có sự tương tác hơn mà lại rất nhiều phòng học tiếng Anh cho người Vietnam. Nếu bạn nào tò mò thì google “học tiếng Anh với paltalk” nhé, hình như có bài hướng dẫn đó. Có thể vào 1 số trang web như www.newhanoian.com hay hanoigrapevine để cập nhật các chương trình giao lưu văn hóa ở Hà Nội nhé.
Đó là sơ sơ 1 số cách để tăng trưởng tiếng Anh 1 cách lâu dài, các bạn góp ý những cách khác nhé. Chúc các bạn học tiếng Anh vui vẻ! ^^
Nguồn: Facebook – IELTS Trang Bùi
