Kinh nghiệm học AV và luyện thi IELTS 7.5 từ bạn Quỳnh, Endeavour 2011
Bài viết được IP sưu tầm từ followyourdreamblog, tác giả là bạn Quỳnh, được học bổng Endeavour năm 2011. Hi vọng sẽ có ích cho mọi người ^^!
Vì sao mình viết chia sẻ này?
Thực ra, mình thi IELTS cũng lâu lâu rồi, có vài lần định ngồi viết 1 cái note chia sẻ ít kinh nghiệm ăn, ngủ, vật IELTS nhưng chưa thực hiện được. Hôm qua ngồi đọc note của chị Hằng Đào – người được học bổng ALA 2011, có chị truyền cảm hứng, cộng thêm việc năm nay khoa TA của Viện ĐH Mở có thay đổi khi áp chuẩn IELTS ra trường đối với sinh viên năm cuối làm nhiều bạn lo lắng, mình nghĩ có lẽ nên chia sẻ chút kinh nghiệm, biết đâu sẽ giúp ích cho những bạn đang vật vã với Tiếng Anh và IELTS. Mình thi IELTS đợt tháng 1 được 7.5 (L: 8.0, R: 8.0, W: 7.0, S: 7.0), thời gian chuẩn bị cũng k có nhiều vì bận rộn quá nhiều việc riêng.
Câu chuyện học TA của mình:
Trước khi vào học ĐH, trình độ TA của mình cũng k đến nỗi tệ, nhưng chỉ khá mỗi phần ngữ pháp. Điều này cũng dễ hiểu vì chương trình học ở phổ thông gần như chỉ tập trung vào làm các bài tập ngữ pháp phức tạp. Ngoài ra, mình hoàn toàn k hề có khái niệm gì về nghe, nói, đọc, viết. Vẫn còn nhớ năm thứ nhất ĐH, vừa ở quê lên HN học, mình rất choáng với khả năng nghe và nói của các bạn cùng lớp. Đợt đấy, bọn mình bắt đầu làm quen với giáo trình nghe như “Let’s Listen” và nói “True to Life” khá dễ, cả lớp gần như nghe được hết nhưng mình thì k nghe được 1 tý gì. Khả năng nói của các bạn cũng tốt hơn mình rất nhiều, có thể áp dụng các cấu trúc ngữ pháp đã học để nói. Cảm giác thua kém các bạn làm mình buồn kinh khủng, lúc đấy nhận ra là phải thay đổi cách học nếu k muốn bị tụt lùi.
1. Học Ngữ Âm :
Trong học kì 1, bọn mình được học về Ngữ âm, quyển “Pronunciation in Use”, do cô Vân Đông dạy. Nhờ có những bài học về ngữ âm, mình mới phát hiện ra nguyên nhân mình nghe kém là do phát âm sai, nên khi nghe k hiểu người ta nói gì, cũng như khi mình nói người ta k hiểu. Theo mình, ngữ âm dóng vai trò rất quan trọng trong việc bắt đầu học các kĩ năng TA, nếu biết và phân biệt đúng ngay từ đầu các cặp âm dễ nhầm, về sau, học sẽ rất nhàn, và cải thiện đáng kể khả năng nghe và nói. Với những bạn đã có nền tảng ngữ pháp tốt, nhưng lại gặp khó khăn trong việc học các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết thì nên bắt đầu từ ngữ âm, học các quyển đơn giản như “Pronunciation in Use” hoặc “Sheep or Ship”, chỉ cần chịu khó làm bài tập và nghe đi nghe lại nhiều lần, sau 1-2 tháng, bạn sẽ thấy khả năng nghe, nói của mình được cải thiện rõ rệt. Ngoài ra, có thể tham khảo một số trang web học TA free như:
2. Học Từ Vựng + Nghe + Đọc:
Ngoài ra, mình cũng bắt đầu học đọc các bản tin trên BBC và CNN để tăng vốn từ vựng. Hồi đó mình có 1 quyển sổ Vocab, chia thành nhiều mục khác nhau như: politics, science, environment, education, sports…. Với mỗi từ, mình lại chia ra thành N, V, Adj, kèm theo ví dụ, 2 ngày lại mang ra xem 1 lần cho nhớ. Vì sao mình làm vậy? Vì mình nhận thấy các bản tin thường sử dụng văn phong và từ ngữ giống nhau, đọc 1 vài lần sẽ nhớ được nghĩa, từ sau cứ gặp thấy là biết ngay k cần tra từ điển. Tuy nhiên, hồi đấy lượng từ mới quá nhiều, có lúc cảm thấy nản kinh khủng vì tiêu hóa k nổi. Sau này khi sang học ở Úc, được học về văn phong báo chí, mình mới phát hiện ra sai lầm của mình hồi xưa khi cứ cố sống cố chết đọc các bài báo trên BBC & CNN. Lí do là vì các trang này hướng tới đối tượng có trình độ học vấn cao nên cách sử dụng ngôn ngữ phức tạp và văn hoa, nếu k có khả năng ngôn ngữ tốt, đọc 1 lúc sẽ thấy đầu óc quay cuồng, k tải được hết. Với những bạn mới bắt đầu học, vốn từ vựng chưa cao thì tốt nhất k nên đọc bài trên 2 trang này, thay vào đó, mình thấy nên đọc những trang dễ hiểu, đã được giản lược như Speacial VOA, hoặc nếu muốn đọc BBC thì nên vào trang BBC Learning English, mục Words in the News:
http://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/language/wordsinthenews/index.shtml
Thêm 1 trang nữa của Đài ABC Úc là Behind the News
Các bài viết trong các trang này thường được viết với ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu, dành cho những ai học TA như ngôn ngữ thứ 2. Ngoài ra còn có cả voice để mình luyện nghe luôn nữa.
Mình cũng khuyên các bạn là k nên tham lam, nhảy vào nghe ngay nếu bạn chưa thực sự có vốn từ vựng tốt. Ngày xưa mình cũng đã từng rất stress vì nghe k hiểu các bản tin, về sau nhận ra là đến lúc đọc script mình còn k hiểu thì sao nghe hiểu được. Thế nên phải luyện từng bước, bắt đầu từ đọc hiểu script trước, sau đó mới nghe. Về sau vốn từ vựng tốt, mình đổi lại cách học: NGHE – CHÉP LẠI SRCIPT – SO SÁNH VỚI BẢN SCRIPT ĐƯỢC CUNG CẤP. Cách học này sẽ có hiệu quả rất lớn khi bạn học IELTS sau này, giúp bạn bắt nhanh được từ cần điền và nghe hiểu cũng chính xác hơn. Ngoài ra, bạn cũng sẽ học được nhiều cách diễn đạt nghe “Tây” hơn từ văn phong của các bài báo, giúp cải thiển khả năng viết lách.
Bạn nào có thời gian rảnh có thể tới British Council hoặc American Center để mượn sách, truyện bằng TA để đọc thêm. Hồi xưa mình vì nhà xa, nên chỉ mượn ít truyện tiểu thuyết của thư viện khoa. Hồi đấy mình đọc được hết quyển Wuthering Heights của Emily Brontë và Lord of the Ring, đọc xong thì cũng biết thêm khá nhiều về cách hành văn và ngôn ngữ cổ. Tuy nhiên, mình recommend là nên chọn tiểu thuyết nhẹ nhàng, dễ đọc, kiểu tình yêu hoặc k thì Harry Potter là chuyện bạn đã đọc bằng TV và đã xem film, điều này sẽ dễ dàng cho bạn hơn khi hấp thụ các từ mới.
Chuyện thi IELTS
Học thi IELTS là một chuyện hoàn toàn khác với học Tiếng Anh. Theo quan điểm của mình, nếu bạn nào có ý định học IELTS chỉ để tăng khả năng TA có lẽ sẽ thất vọng. Để đạt được điểm cao trong kì thi IELTS, bạn phải nắm được kĩ năng làm bài thi (test skills). Những ai chưa đạt được mức điểm mà mình mong muốn, phần lớn là do chưa biết cách làm bài thi và chưa biết cách phân bổ thời gian cho từng phần. Một số bạn có hỏi, để được mức điểm khoảng 6.5 hay 7, 7.5 thì cần bao nhiêu thời gian? Cái này tùy vào khả năng của mỗi người, nhưng mình có nhớ đọc ở đâu đó rằng, theo nghiên cứu của Hội Đồng Anh, để tăng được 0.5 band điểm bạn cần ít nhất 200h luyện tập, nếu mỗi ngày bạn bỏ ra 4h để học, thì sau khoảng gần 2 tháng, bạn sẽ nâng được 0.5 tổng điểm của mình. Vì vậy, cần phải có mục tiêu và kế hoạch học rất rõ ràng. Một khi bạn đã quyết định học IELTS thì phải xác định mình phải được mức điểm thế này để đi du học hoặc làm gì đó. Đừng học theo kiểu học cho biết, học để nâng cao khả năng tiếng Anh. Mình dám chắc rằng nếu các bạn học nửa vời như thế, sẽ k thể nào có kết quả như ý.
Học Nghe:
Ngoài nghe ở các trang Special VOA, BBC, ABC và CNN, mình cũng học thêm ở trang
Trang web này cung cấp các bài tập nghe free, chia theo các cấp độ từ dễ đến khó, kèm theo script và chấm điểm, rất thích hợp cho việc luyện IELTS.
Mình cũng dành thời gian để làm đề trong bộ Cambridge IELTS 2 kĩ năng: nghe, đọc. Sau khi làm xong, so sánh kết quả, mình sẽ nghe lại thêm lần nữa để xem lần thứ 2 này có nghe được những chỗ sai và những chỗ chưa điền được k, nếu có thời gian sẽ chọn 1-2 parts trong bài test, nghe và chép lại phần script. Cứ làm như thế nhiều lần, dần dần sẽ quen được với giọng bài thi nghe IELTS.
Trong phần Nghe, việc áp dụng những gì học được ở pronunciation là rất cần thiết, có những từ mình k hoàn toàn chắc chắn nhưng vẫn có thể đoán ra được nhờ dựa vào cách người trong đoạn băng phát âm. Vì vậy, đừng bỏ qua phần học ngữ âm, đây là 1 kĩ năng rất quan trọng của cả Nghe và Nói.
Thêm 1 lưu ý nữa với các bạn là về spelling, nên tập viết nhiều hơn ra giấy để viết chính xác từ. Sau 1 thời gian nắm được kha khá từ vựng, mình bỏ luôn thói quen viết ra giấy, sổ sách, mà toàn gõ vào word. Điều này rất tai hại vì nhiều khi Word tự động sửa lỗi sai cho mình, do đó lúc đi thi mình đã mất khá nhiều điểm vì lỗi chính tả. Vẫn còn nhớ lúc trong phòng thi, mình k thể viết đúng từ “bằng lái – license” và từ “khả thi – feasible”.
Học Đọc:
Điều đáng sợ nhất của phần Đọc IELTS chính là có quá nhiều từ mới trong khi thời gian chỉ có 60’ cho cả 3 tasks. Làm thế nào để cải thiện được khả năng đọc hiểu và phân tích câu hỏi trong khoảng thời gian ít ỏi như thế?
Mình đã từng nghe đông-tây, kết hợp nhiều tips, trick làm bài thi Đọc nhưng thấy k hề hiệu quả. Hồi đầu mình áp dụng khá nhiều trò nên làm bài đọc rất nhanh, chỉ mất 40’ cho cả 3 tasks, nhưng kết quả thường k cao. Đó là vì mình KHÔNG hiểu đúng câu hỏi. Về sau, mình áp dụng chiến thuật đọc chân chất tức là đọc từ đầu đến cuối, k bỏ sót từ nào. Đầu tiên mình đọc câu hỏi, gạch chân keywords, sau đó quay lại đọc từ đầu đến cuối đoạn văn. Đọc đến đoạn nào thấy liên quan đến câu hỏi là mình quay lại kiểm tra câu hỏi ngay lập tức để tìm ra câu trả lời đúng. Thường là mình làm theo trình tự câu hỏi chứ k hề chọn cái nào làm trước, cái nào làm sau. Kết quả là nhờ phân tích kĩ câu hỏi, đọc kĩ, điểm đọc của mình đã tăng lên đáng kể.
Một điểm lưu ý nữa là khi đọc, bạn k nên cố dịch nghĩa ra TV để hiểu, hãy cố gắng tập cho mình thói quen hiểu đoạn text bằng TA, như thế sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian hơn.
Để tăng lượng từ vựng cho phần đọc, k có cách nào khác là phải đọc nhiều. Tốt nhất hãy tìm đọc theo chủ đề, và làm 1 phần note từ mới cho các đọan văn đó. Các bài đọc của IELTS mang tính học thuật cao, có thể tham khảo các bài viết ở trang:
Trang web này có nhiều bài viết đa dạng liên quan đến khoa học, môi trường, đời sống, sức khỏe, rất thích hợp để học thêm từ mới cho phần reading IELTS. Khi học từ mới, nếu có thể, hãy chú ý đến cấu tạo từ (word formation), các tiền tố (prefix) hay hậu tố (suffix). Việc nắm được các quy tắc cấu tạo từ sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc học từ mới. Về phần này, mình đã học được rất nhiều từ môn Lexicology và Semantics của thầy Tuấn Anh.
Học Viết:
Viết là kĩ năng mà mình k có gì để nói nhiều vì dốt viết. Thực ra trong giáo trình của trường mình đã cung cấp khá đầy đủ các dạng văn thường gặp trong thi IELTS là: discursive essay, argumentative essay và account essay (cause & effect; problem & solution)
Trong bài thi viết, theo cảm nhận của mình, nếu chỉ cần đạt đến mức khoảng 6.5-7 thì bài viết chỉ cần có đủ 3 phần: mở, thân, kết + ít nhất 2 lập luận đưa ra quan điểm + nhiều nhiều từ academic 1 tý + sử dụng từ liên kết ( linking words) hợp lý. Còn để được cao hơn, bạn cần có tư duy sắc sảo hơn, sử dụng từ ngữ linh hoạt, hiệu quả, k nhất thiết phải quá nhiều từ academic nhưng phải BIẾT CÁCH SỬ DỤNG TỪ HIỆU QUẢ.
- Làm thế nào để có được ideas cho bài viết?
Câu hỏi này k hề dễ trả lời vì các topic viết của IELTS thường đưa ra các vấn đề mang tính thời sự xã hội, bắt buộc bạn phải có it kiến thức, hiểu biết. Nếu bạn nào chịu khó đọc sách báo thì chắc k khó, nhưng những bạn nào k hay cập nhật thì sẽ thấy khó. Để có thêm ý tưởng cho bài viết, mình thấy có thể tham khảo ở một số trang web đưa ra các ý kiến cho người đọc viết bài tranh luận như:
Các trang web này sẽ có các bài viết phân tích Đồng Ý và K Đồng Ý một vấn đề nào đó. Bạn hoàn toàn có thể vào xem, chép lại tranh luận của cả 2 phía rồi tự viết bài của mình. Các tranh luận được sắp xếp theo từng mục cụ thể nên cũng rất tiện cho việc học.
- Làm thế nào để viết 2 task trong 60’?
Lần mình viết cả 2 task trong 60’ đấy là trong phòng thi, mình lười viết, cũng chưa bao giờ thực sự dành thời gian học viết nên kết quả chẳng bao giờ cao. Một điều nữa là mình thích “mỳ ăn liền” nên toàn chuẩn bị outline các dạng essay cho riêng mình, đi thi cứ gặp dạng bài đấy là lắp ráp vào , nhanh, tiện gọn.
- Các bước chuẩn bị cho bài viết task 2:
Bước 1: Hiểu đề bài
1.Xác định loại essay: discursive, argumentative, account essay
Nếu là bài argumentative thì quan điểm của bạn là gì?
Nếu là discursive thì 2 luồng quan điểm cho vấn đề này là gì?
Nếu là dạng account essay thì vấn đề gì cần phải được phân tích? Về cơ bản loại này sẽ có 2 dạng:
+ A: benefits or problems or both
+ B: Causes or results (Any solutions or suggestions required?)
2. Xác định tiêu đề của bài viết. Gạch chân các key words trong đề để k bị lạc dề (Nouns, Verbs, Adjectives)
Bước 2: Lập dàn ý
Mục đích:
1. Đưa ra được lập luận cho từng paragraph
2. Đưa ra ví dụ cho từng lập luận
Gợi ý:
1. Đặt câu hỏi cho đề bài
2. Đặt câu hỏi với nhiều khía cạnh khác nhau
3. Viết câu trả lời theo thứ tự
Bước 3: Viết topic sentence:
Mục đích của topic sentence: 1 trong những mục đích sau
1. Giới thiệu điều bạn muốn diễn đạt trong bài
2. Diễn đạt cả quan điểm của bạn và quan điểm đối lập
3. Kết luận điều bạn nêu ra
4. Diẽn đạt các ý chính của từng paragraph
Bước 4: Đưa ra ý kiến support
Mục đích: chứng minh điều bạn nói là đúng
Gợi ý:
1. Đặt câu hỏi: “What is+ the key point of the topic sentence?
2. Viết ra những key words ( academic words thì càng tốt) để trả lời cho ý đó.
3. Kết hợp các từ lại với nhau để tạo thành câu có nghĩa
Ví dụ:
A survey shows that…..
In the past……however, today
Bước 5: Viết Introduction
1. Paraphase: tìm các từ mới để mô tả vấn đề
Ví dụ: As computers are being used more and more in education, there will be soon no role for teachers in the classroom. To what extend, do you agree or disagree?
Introduction: There have been immense advances in technology in most aspect of people’s lives, especially in the field of education. Nowadays, an increasing number of students rely on computers for research and to produce a perfect paper for school purposes. Others have decided to leave the original way of learning and to get knowledge through online schools. These changes in the learning process have brought a special concern regarding the possible decrease of importance of teachers in the classroom.
2. Copy essay topic: copy lại các từ trong đề bài
Examiner sẽ làm gì? Ông/bà examiner sẽ ngồi đếm số chữ mà bạn đã copy và trừ đi số đó trong tổng số từ bạn viết. Nếu mà bài viết của bạn nhiều hơn 250 words thì OK, cho nên nếu bạn chọn cách này thì phải chắc chắn rằng bạn viết nhiều hơn 250 từ.
Ví dụ: Some people think that students who don’t take a break in studies between a high school and a university are at disadvantage compared to students that travel and work after high school before furthering their education. Do you agree or disagree?
Introduction: In today’s competitive global market, to succeed, knowledge from school or university is not sufficient. Thus, it is generally believed that students who do not take a break in studies between a high school and a university are at disadvantage compared to students that travel and work after high school before furthering their education. There are two following reasons to prove for my opinion.
3. Stock paragraph: sử dụng mẫu đã chuẩn bị sẵn để áp dụng cho tất cả các dạng bài như thế
Học Nói:
Nói cũng như Viết là 2 kỹ năng khó lên điểm nhất vì cần rất nhiều thời gian luyện tập. Đặc biệt là Nói, nếu bạn k có môi trường luyện tập, rất khó để cải thiện được kĩ năng này. Ngay cả người bản địa, nếu k có nhiều kiến thức xã hội tốt, khi bị hỏi cũng bị khớp chứ k riêng gì những người học TA là ngôn ngữ thứ 2 như mình.
Về phần Nói, điều quan trọng là phải chịu khó luyện tập, dám nói và k sợ sai. Tâm lý chung của nhiều người Việt Nam khi học TA là ngại nói vì sợ mình nói k hay, nói sai, trong đầu lại phải tư duy sắp xếp ngữ pháp, chọn từ, thành ra dài dòng và hay bị ngắc ngứ.
Về Speaking, mình thấy nên học theo quyển IELTS Speaking của Mark Clark và Mark Allen. Đừng cố gắng học thuộc tất cả những bài mẫu đã có sẵn trong quyển sách này, nên học có tính chọn lọc, nhất cả các fillers mà tác giả bày cho để kéo dài thời gian nói. Điều quan trọng đấy là mình phải nói được một cách tự nhiên trôi chảy, nếu bạn học thuộc, tự nhiên vào phòng thi sẽ bị quên.
Ngoài pronunciation, fluency thì ngữ pháp đóng vai trò khá quan trọng. Hãy luôn nhắc nhớ mình đang trả lời cho câu hỏi của hiện tại, quá khứ hay tương lai. Đối với task 2, trong 1’ chuẩn bị, hãy để động từ bạn muốn dùng ở dạng quá khứ hoặc hiện tại luôn, như thế sẽ tránh được việc sử dụng sai thì.
Ý tưởng ở phần Nói cũng quan trọng, nên học cách xây dựng câu trả lời của mình theo kiểu bài viết gồm 3 phần: Mở, Thân, Kết. như thế câu trả lời của bạn mới được đánh giá cao.
Một số trang web để tham khảo cho phần thi Nói:
http://australianetwork.com/passport/
Học sách nào?
- Một số quyển sách học IELTS mà mình highly recommend đấy là:
- Bộ Cambridge IELTS từ quyển 2-8, theo cảm nhận của mình sát đề thi thật nhất là quyển 6,7,8. Quyển 5 tương đối khó, bạn nào làm điểm k cao thì cũng k nên shock quá.
- IELTS Test Builder
- Kaplan IELTS 2009 – 2010
- IELTS on Track
- Academic writing practice for ielts by Sam Mccarter
- IELTS Reading Tests – Sam McCarter & Judith Ash – Quyển này hơi khó, dành cho các bạn muốn 7+
Đây là 1 số chia sẻ của mình về việc học TA cũng như chuẩn bị thi IELTS, rất khó để đưa ra một công thức chung cho mọi người, tất cả những gì mình ghi lại đều dựa trên ý kiến cá nhân của mình, có thể đúng, có thể sai, nhưng hi vọng cũng sẽ giúp ích cho bạn nào đang học và thi IELTS.
Cảm ơn chị Hẳng đã truyền cảm hứng để em viết note này. Em cũng cảm ơn các thầy cô giáo khoa TA, Viện ĐH Mở đã giúp em có một nền tảng TA vững chắc để em k bị đuối sau khi ra trường.
“Where there’s the will, there’s the way”
Perth, WA, 30/12/2012
Quỳnh, Endeavour 2011
